Strona główna
Uroczystości upamiętniające pacyfikacje wsi na Podlasiu
- Szczegóły
- Opublikowano: poniedziałek, 05, sierpień 2013 09:39
- Urząd Miasta
W tym roku przypadła 70. rocznica upamiętniająca egzekucje ludności wsi na Podlasiu. "Czarny lipiec", tak historycy nazywają falę pacyfikacji w lipcu 1943 r. dokonaną przez Niemców. Łącznie zamordowano ponad 1000 Polaków.
W powiecie wysokomazowieckim są też miejsca, w których pamięta się o pomordowanych i oddaje im hołd. Zgodnie ze słowami Kard. Stefana Wyszyńskiego: „Naród, który odcina się od historii, który się jej wstydzi, który wychowuje młode pokolenie bez powiązań historycznych – to naród renegatów ! Taki naród skazuje się dobrowolnie na śmierć, podcina korzenie własnego istnienia.”
Sikory Tomkowięta - gmina Kobylin Borzymy
W nocy z 12 na 13 lipca 1943 r. miejscowość Sikory Tomkowięta została otoczona przez uzbrojony niemiecki oddział. Wraz ze wschodem słońca, Niemcy zaczęli wyprowadzać z domów przerażonych i niczego nie przewidujących ludzi. Wszystkich zebrano na jednej posesji. Nie można było krzyczeć, płakać, ani rozmawiać. Za najmniejsze nieposłuszeństwo bito kolbami karabinów. Stojącym na placu ludziom odczytano barbarzyński wyrok - za niewypełnienie zobowiązań wobec okupanta winni są śmierci. Jednocześnie wykopywano dół za stodołą, przy którym dokonano egzekucji przez rozstrzelanie. Po zakończeniu egzekucji zasypano dół i ściągnięto rozstawione wokół wsi posterunki, po czym rabowano wszystko, co znajdowało się w domach oraz budynkach gospodarczych. W wyniku niemieckiej agresji 49 mieszkańców Sikor Tomkowiąt straciło życie - w tym 14 dzieci od 1 roku do 10 lat, a wieś została spalona.
W niedzielę 14 lipca w ramach obchodów 70. rocznicy pacyfikacji wsi została odprawiona uroczysta msza święta. Na uroczystości obecni byli członkowie rodzin pomordowanych, parlamentarzyści, przedstawiciele : IPN, wojewody podlaskiego, kombatantów, samorządowców z terenu powiatu wysokomazowieckiego i mieszkańcy gminy Kobylin Borzymy.
Krasowo-Częstki –gmina Nowe Piekuty
Pacyfikacja wsi Krasowo-Częstki była zemstą za śmierć kilkunastu niemieckich żandarmów i żołnierzy, którzy zginęli 11 lipca 1943 r. w potyczce z oddziałem Kedywu AK Obwodu Wysokie Mazowieckie. W nocy z 16 na 17 lipca 1943 roku żołnierze niemieccy z rozkazu Ericha Kocha, otoczyli wieś i spędzali wszystkich mieszkańców do stodoły. Podzielili mieszkańców na dwie grupy: kobiety i małe dzieci po jednej stronie, mężczyźni i chłopców po drugiej. Kilkunastu młodym mężczyznom nakazali wykopać za stodołą dwa doły. W tym czasie na wcześniej przygotowane furmanki grabili mienie. Nie świadomych tego co ich za chwilę czeka, wyprowadzano po kilka, kilkanaście osób i pędzono do przygotowanych dołów. Tam ich rozstrzeliwano. Oprawca nie patrzył na wiek, zamordowali 258 mieszkańców wsi. Ofiarami było 97 dzieci, 89 kobiet i 71 mężczyzn. Następnie wieś spalili, a ziemie zakazali uprawiać. Tuż po wojnie ks. Józef Kaczyński, pochodzący z tej wsi, wraz z parafianami wystawił w tym miejscu kaplicę-pomnik. On też stał się opiekunem, kustoszem i kronikarzem tego miejsca. Co roku w kaplicy przy grobach ofiar masowego mordu odprawiana jest msza święta. W tym roku liturgii przewodniczył Bp. Janusz Stepnowski a koncelebrował Bp. Tadeusz Bronakowski wraz kapłanami. Na uroczystość przybyło bardzo wielu gości, w tym przedstawiciel ambasadora Niemiec.
Wnory – Wandy - gmina Kobylin Borzymy
Nieco tydzień po masakrze w Sikorach-Tomkowiętach i kilka dni po Krasowie -Częstkach, 21 lipca 1943 roku Niemcy spacyfikowali wieś Wnory-Wandy. Podobnie jak w poprzednich miejscach, wieś w nocy została otoczona, po czym nad ranem okupanci przystąpili do rozstrzeliwania bezbronnej ludności. Tym razem mieszkańcy uprzednio ostrzeżeni o możliwej pacyfikacji w większości schronili się poza wsią, toteż rozstrzelano 28 osób, spośród około 200 zamieszkujących. Niemcy podobnie jak po poprzednich mordach, wieś ograbili i spalili. W miejscu mordu znajduje się mogiła w której spoczywa większość ofiar, kilkoro zabitych przez Niemców w zabudowaniach zostało pochowanych na cmentarzu.
W 70. rocznicę pacyfikacji, w niedzielę 21 lipca przed mogiłą odbyła się uroczystość poprzedzona mszą świętą odprawioną w intencji ofiar. Zaproszeni goście oraz rodziny pomordowanych i licznie przybyli mieszkańcy, obejrzeli program patriotyczny w wykonaniu uczniów szkół podstawowych. Na zakończenie została poświęcona tablica upamiętniająca pomordowanych.
Pałatki –gmina Ciechanowiec
28 lipca 1943 r. na uroczysku Pałatki, leżącym przy drodze do wsi Tworkowice, miała miejsce ostatnia wielka egzekucja dokonana przez niemieckie władze okupacyjne na terenie gminy Ciechanowiec, w czasie której życie straciły 43 osoby - 24 mężczyzn i 19 kobiet.
W 70. rocznicę egzekucji na Pałatkach, przy zbiorowym grobie pomordowanych na ciechanowieckim cmentarzu, odbyła się uroczystość upamiętniająca to wydarzenie. Na uroczystość przybyli do Ciechanowca przedstawiciele państwowych i samorządowych władz wojewódzkich oraz burmistrzowie i wójtowie podlaskich i mazowieckich gmin. Obecne były także poczty sztandarowe ciechanowieckich instytucji i mieszkańcy gminy. Honorowymi uczestnikami obchodów byli członkowie rodzin pomordowanych.
Zdjęcia z zasobów www.ciechanowiec.pl
W uroczystościach upamiętniających pacyfikacje mieszkańców Krasowo-Częstki i Pałatki, uczestniczył Jarosław Siekierko Burmistrz Miasta Wysokie Mazowieckie.
O-Sense
